İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ALANINDA İŞVERENLERE REHBERLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETİ VEREN OSGB FİRMALARI İÇİN GETİRİLECEK OLAN “BAKANLIK BİLDİRİMİ” NE, KARŞI, OSGB    HİZMET SÖZLEŞMELERİNİN GÜVENCE ALTINA ALINMASI GEREKMEKTEDİR.

AÇIKLAMA:

Bilindiği üzere; 25.11.2024 tarihli Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONU tarafından görüşülerek görüşmelerde teklif edilen bazı önergelerin kabulü ile komisyondan geçmiş ve komisyon raporu oluşturulmuş bulunmaktadır.

Komisyon görüşmelerinde ele alınan, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu maddelerindeki değişiklik teklif içerisinde Kanunun 8. Maddesinde  değişiklik öngörülmüştür. Komisyondan geçtiği haliyle 6331 Sayılı Yasanın 8. Maddesinde yapılan değişiklik aşağıdaki şekildedir.

İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları

MADDE 8 –(Değişiklik Talebi (Kanun Değişikliği Teklifi 24. Madde)

 (1) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.

(2) (Değişik: 4/4/2015-6645/1 md.) İşverene iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve işverene yazılı olarak bildirir. Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur. Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde, bu durum işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve-veya ortak sağlık ve güvenlik birimi yönetimi tarafından, Bakanlığın yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa çalışan temsilcisine bildirilir. Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi üç ay, tekrarında ise altı ay süreyle; ortak sağlık ve güvenlik biriminin yetki belgesi altı ay, tekrarında ise bir yıl süreyle askıya alınır. Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemez ve bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamaz. Aksi takdirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücreti tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilir. İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş kanunları ve diğer kanunlara göre sahip olduğu hakları saklıdır. Açılan davada, kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen kişinin belgesi altı ay süreyle askıya alınır.

DEĞERLENDİRME:

Görüldüğü üzere; Yapılan değişiklik ile, daha önceki düzenlemede de var olduğu şekliyle; OSGB Birimlerine tevdi edilen GÖREVİN, yine eskiden olduğu gibi, 

• OSGB Bünyesinde hizmet veren, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanın görevlerinin, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak yapacağı çalışmalar sonucunda, işyerinde sağlık ve güvenlik yönünden tehlike arz eden eksiklik ve aksaklıkları tespit etmek,
• Belirlemiş olduğu bu aksaklıklara karşı alınması gereken tedbir ve tavsiyeleri belirlemek,
• Belirlemiş olduğu bu tespit ve tavsiyeleri   işverene yazılı olarak bildirmek hususunda REHBERLİK ve DANIŞMANLIK olduğu ortaya konulurken;

Yine 8 (2) içerisine eklenen yeni düzenleme ile daha önce, İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI tarafından yapılmış tespitler içerisinde, Acil durdurmayı gerektiren

• Yangın,
• Patlama,
• Göçme,
• Kimyasal Sızıntı
•  Ve Benzeri Acil ve Hayati Tehlike Arz Eden,
• Meslek hastalığa sebep olabilecek

Ortamlar bulunmasına rağmen işveren tarafından kendisine bildirilmiş olan gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde, BAKANLIĞA BİLDİRİM YAPILMASINA ilişkinYükümlülük, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerini de (OSGB) kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

Yapılan değişiklikle; OSGB Yönetimi de Rehber ve Danışmanlık Sürecinde; Bünyesinde istihdam ettiği İSG PROFESYONELLERİ (UZMAN ve İŞYERİ HEKİMLERİ) üzerinden tespit etmiş olduğu, Yukarıda belirtilmiş olan ACİL DURUMLARA ilişkin ortamları, BAKANLIĞA BİLDİRMEKLE yükümlü tutulmuştur.

Buraya kadar olan düzenleme doğru bir düzenleme olarak kabul edilmektedir.

Çünkü; İSG PROFESYONELLERİ olarak nitelendirilen UZMAN ve HEKİMLER genel olarak, OSGB Bünyesinde hizmet verdiklerinden, UZMAN ve HEKİMLER için getirilmiş olan bu yükümlülük kapsamına OSGB Firmalarının da alınmış olması hakkaniyet ölçülerine uygun bir işlem olacaktır.

Buna karşın; Yapılacakbubildirimden dolayı Firma ve işverenler nezdinde UZMAN ve HEKİMLER koruma altına alınırken, FİRMALARLA REHBER VE DANIŞMANLIK hizmet sözleşmesi bağıtlayan Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri (OSGB) koruma altına alınmamıştır.

Bir başka değişle; UZMAN VE HEKİMLER

• Yapılacak feshe karşı koruma altına alınıp,
• Hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamayacağı,
• Aksi durumda bir yıllık sözleşme ücreti tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedileceği,
• İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş kanunları ve diğer kanunlara göre sahip olduğu haklarını talep hakları saklı tutulurken,

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerine  (OSGB) BAKANLIĞA YAPACAKLARI BİLDİRİM karşısında,  İşverenlerce   yapılabilecek   OSGB Hizmet Sözleşmelerinin haksız  feshine karşı hiçbir koruma getirilmemiştir.

Buna karşın; Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi üç ay, TEKRARINDA İSE ALTI AY SÜREYLE ASKIYA ALINIRKEN; ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ YETKİ BELGESİNİN ALTI AY, TEKRARINDA İSE BİR YIL SÜREYLE ASKIYA ALINACAĞINA YER VERİLMİŞTİR.

SONUÇ VE İSTEM:

SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONU tarafından kabul edilerek Meclise gönderilen 6331 Sayılı Yasanın 24. Maddesi üzerinde, Değişik 8. Madde ile ele alınan BAKANLIK BİLDİRİMİNE ilişkin düzenlemede, OSGB tarafından yapılacak BAKANLIK BİLDİRİMİNE karşı OSGB Hizmet sözleşmelerinin, işveren tarafından haksız feshine karşı, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinin (OSGB) koruma altına alınmaması büyük bir eksikliktir.

Bu hatalı ve sehven yapıldığı düşünülen düzenlemenin, TBMM ‘de yapılacak görüşmede verilecek ÖNERGE ile düzeltilmesi gerektiğine inanmaktayız.

İbrahim OĞUR

İstanbul İş Güvenliği Uzmanları Derneği (İGUD)

Yönetim Kurulu Başkanı

E. Baş İş Müfettişi

 KAYNAK:

1. https://www.tbmm.gov.tr/Yasama/KanunTeklifi/ef878609-056d-4758-a275-019363660385) 
2. http://haberisg.com/
3. https://www.detam.com.tr/