OHSAS 18001 BELGENİZİ ISO 45001 ‘ E DÖNÜŞTÜRDÜNÜZ MÜ?

OHSAS 18001 belgenizi ISO 45001’e yükseltmeniz için tanınmış olan sürenin 11 Mart 2021  Tarihinde sona erecek olduğunu biliyor musunuz?

Bilindiği üzere, Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu (ISO) tarafından,  Mart 2018 tarihinde yayınlanmış olan ISO 45001- İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı TSE tarafından TS ISO 45001:2018 olarak Nisan 2018 tarihinde Türk Standardı olarak yayınlanmıştır.

TS ISO 45001:2018- İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı geçişi için tanınmış olan süre 21. Mart 2020 Tarihinde sona ereceğinden, bu tarih itibariyle OHSAS 18001 Belgesinin ISO45001 ‘e dönüştürülmesi gerekmektedir. 21 Mart 2020 Tarihinden sonra OHSAS 18001 Belgesini dönüştürülmesi için tanınmış olan süre i sona ereceğinden, ISO 45001 belge alımı için gerekli olan prosedür yeniden işletilecektir.

Yüzeysel olarak bakıldığında, 4 aylık süre uzun gibi görünse de, Yönetim Sistem Temsilcileri çok iyi bilirler ki, geçiş denetiminden en az 3 ay önce kuruluşun ISO 45001’i uyguladığını, iç denetimlerini gerçekleştirdiğini ve yönetim gözden geçirme çalışmalarını tamamlamış olduğunu göstermiş olmaları gerekmektedir.

Bunun yanında, Ayrıca gerekli durumlarda,  yönetim gözden geçirme süreçlerinde ortaya çıkabilecek düzeltici faaliyetler için de ekstra zaman ayırma zorunluluğuna gereksinim olabileceğini gözden uzak tutulmamalıdır.

Örneğin;

• Resmi tatilleri,
• Kurumların iç işleyiş veya idari uygulamaları nedeniyle zorunlu ara verme ihtimallerini ve
• Belgelendirmeyi yapacak olan Belgelendirme Kuruluşlarının, kendi iç işleyiş programları çerçevesinde, denetim için süre vermeleri

Dikkate alındığında, ISO 45001 Dönüştürme denetimleri 4 aylık süreye yetiştirilemeyebilecektir.

Buradan hareketle; Bu günkü makalemizi Ülkemizde faaliyet gösteren tüm İşletmelerin neden ISO 45001 ‘Sertifikalı olmaları gerektiğine dikkat çekmeye çalışacağız.

Yayınlanmış olan ICS >  13 >  13.100/ISO 45001: 2018/İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri – Kullanım kılavuzunda belirtilmiş olan gereksinimlere baktığımızda; ISO 45001 Standarttı Uygulamasının aşağıda belirtilmiş olan ihtiyaçlar için şart olduğu görülmektedir.

BUNLAR;

• Kuruluşlara güvenli ve sağlıklı iş yerleri sağlamasına imkân verilmesi,
• İş Sağlığı ve Güvenliğini çalışmalarının iyileştirmesi,
• Tehlikelerin Ortadan Kaldırılması
• İSG Risklerinin En Aza İndirilmesi,
• Kuruluş sürecinde iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi
• Yasal ve düzenleyici şartlara uyumun arttırılması, (6331 Sayılı Yasa)
• Organizasyon el yapının güçlendirilmesi,
• Oluşturulan sistemin sürekli iyileştirilmesi

Olarak belirtilmiştir. Bunlara, Üretimin ve verimliliğin Artması, iç ve dış paydaş memnuniyeti gibi unsurları da ilave ettiğimizde ISO 45001 Belgesine Sahip olmanın yararları kendiliğinden ortaya çıkacaktır.

Bazı Okurlarımız,  bu belgeye sahip olmak için işletmenin büyüklüğü, faaliyetlerinin türü önem arz edip etmediğini sormaktadırlar.

Öncelikle şunu belirtmek isteriz ki, 12.06.2016 Tarihinde yürürlüğe girmiş olan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasamız, İş Güvenliği Uzmanı istihdamına ilişkin olarak getirilmiş bazı istisnai ertelemeler dışında, büyük, küçük demeksizin tüm işyerlerini kapsamaktadır. Buradan hareketle, ISO 45001: 2018, bir yönetim Sistemi olduğundan, büyüklüğü, türü ve faaliyetleri ne olursa olsun her kuruluş için gereklilik içermektedir. Kuruluşun faaliyet gösterdiği faaliyet ne olursa olsun, çalışanlarının ve diğer ilgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri gibi faktörleri hesaba katarak, kuruluşun içerdiği tüm İSG risklerinin kontrolü için bu Standart gereklidir.

Diğer yandan;

• ISO 45001: 2018, İSG performansı için belirli kriterler belirtmez ve bir İSG yönetim sisteminin tasarımı hakkında kuralcı değildir.
• ISO 45001: 2018, İSG yönetim sistemi aracılığıyla bir kuruluşun, işçi sağlığı / refahı gibi sağlık ve güvenliğin diğer yönlerini entegre etmesini sağlar.
• ISO 45001: 2018, ürün güvenliği, mülk hasarı veya çevresel etkiler gibi konuları çalışanlar ve diğer ilgili taraflar için risklerin ötesinde ele almaz.
• ISO 45001: 2018, iş sağlığı ve güvenliği yönetimini sistematik olarak iyileştirmek için kısmen veya tamamen kullanılabilir.

Bununla birlikte, tüm gereklilikleri bir kuruluşun İSG yönetim sistemine dahil edilmedikçe ve hariç tutulmadan yerine getirilmedikçe, bu belgeye uygunluk iddiaları kabul edilemez.

Bütün bu bulgular çerçevesinde; “ ISO 45001 İN GÜVENLİĞİN GELECEĞİ “ olduğunu söyleyebiliriz.

ÇÜNKÜ “ ISO 45001 STANDARTTI ŞİRKETLERİN İSTEDİĞİ İÇİN DEĞİL, MÜŞTERİLER TALEP EDECEĞİ İÇİN KÜRESEL OLARAK UYGULANAN TÜM GÜVENLİK YÖNETİMİ SİSTEMLERİNİN TEMELİNİ OLUŞTURACAKTIR. “

Diğer taraftan; ISO 45001 standarttı, şirket üst yönetimini,  şirket genelinde sistemleri uygulamaya zorlayacağı için, işletmelerde İş Sağlığı ve Güvenlik uygulamalarında iş güvenliği profesyonelleri ile işletme sahipleri arasında ki arasındaki hassas dans, İSG Profesyonelleri lehine nihayet sona erecektir.

Çünkü ISO 45001 ile İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin sorumluluklar, sadece İş Güvenliği Profesyonelleri üzerinde değil yönetim sistemleri içerisinde yer alan tüm örgüt üzerinde olacaktır. Bu durumda, şirketlerin daha sağlam ve etkili bir sistem oluşturmak için, işletme içerisinde görev alan daha geniş bir çerçeveyi devreye sokacağı anlamına gelecektir.

Öyleyse, bir şirket ISO 45001 Yönetim standardını neden önemsemeli? Çünkü ISO 45001, Normatif  bir bakış anlayışı ile bir yaralanma  olayını, meydana geldikten sonra geriye doğru değerlendirmek  yerine riskleri önceden değerlendirerek, kazanın olmasını önlemeye yöneliktir. Yine;

Ek olarak, modelin çalışması için her seviyeden güvenlik liderleri devreye konulmaktadır. Böylelikle geniş bir katılımla, İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri artık işletme sahiplerine, İş Sağlığı ve Güvenliğine yapacakları yatırımın getirisini kanıtlayabilmektedirler.

Bu arada, Türk Şirketleri ISO 45001 sertifikasına sahip olduklarında,  artık küresel ölçekte anlaşılabilecek tek bir standartlar kümesi olduğu için, bundan küresel ekonomi etkileneceğinden, iç ve dış ticaretin gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Uluslararası İlişkilerde, İşletme ve işyerinin korunması, üretim devamlılığının da sağlanmış olması anlamına geleceği için Küresel tedarik ağları, yeni sözleşmeler ve iş ilişkileri elde etmek ve mevcut müşterilerin gereksinimlerini karşılamak için bu sertifikayı bir satış noktası olarak kullanabilecektir.

Avrupa Birliği ve Amerika işletmeleri,  Yeni uluslararası standart üzerinde şimdiden bir sıçrama başlangıcına sahip oldukları için Mart 2021’de OHSAS 18001’in yerini alacak olan ISO 45001 Yönetim Sistemi,  kendileri için bir avantaj teşkil edecek,  Türkiye içerisine ki faaliyetlerinde ön almaya çalışacaktır. Bu arada, ISO 45001 Yönetim Sistemi olmayan firmalar dışarıda tutulacaktır. Yurtdışı firmalar avantajı elde tutmak için,  ilişki içerisinde olan ortak firmaları, satıcılar, tedarikçiler ve yüklenicileri de buna uymaya zorlayacaklardır.

ISO 45001 Yönetim Sistemi “Organizasyon bağlamında, ne yaptığımızı, neden yaşadığımızı, ne ürettiğimizi söyleyecek ve bu, riskleri nasıl ele aldığımızı belirleyecek,” bir sistemdir. Diğer taraftan,  “ Bu sistemin Yönetim ekibi ve çalışanlar, tüm prosedürlerin yazılması ve uygulanmasında yer alacağı için bu bir nevi kalite yönetim sistemi gibi çalışacaktır.”

Özellikle; Halka açık şirketler, halkla ilişkiler ve sürdürülebilirlik açısından da ISO 45001 ile ilgilenmelidir. Kurumsal kültür üzerindeki olumlu etki, düzeltme modundan önleme moduna bir dönüşümü içerir.

Genel olarak Bakıldığında ISO 45001’in maliyet avantajları şunları içerir:

• Daha düşük potansiyel hukuki ve cezai sorumluluk olasılığı
• Önemli yatırım getirisi sağlamak için yeni araçların oluşturulması
• Kurumsal kültür üzerinde olumlu etki
• Geliştirilmiş üretim ve kalite
• Rekabet gücünün artmasıyla sonuçlanan artan karlılık
• Yasal ve düzenleyici gereksinimleri karşılama ve devlet cezalarından kaçınma becerisinin artması
• Dâhili işlemlerin daha verimli ve tutarlı olmasını sağlayacaktır.
• Son olarak da, ISO45001, şirketlerin çalışanların ve toplumun refahına olan bağlılıklarını yazılı olarak ve uygulamada göstermelerine olanak tanır.

Ek olarak, sertifika arayan şirketler, operasyon el mükemmelliğe ulaşırken üretkenlikte bir artış ve gelişmiş kalite göreceklerdir.

Önemli olan;  “Yeterince temiz ve verimli bir sistemin kurulmasıdır.” Eğer Sistem Temelde iyi kurgulanırsa, çalışanlar onu çalıştıracaktır”

Bu hususta, 444 6 596 Numaralı Telefondan veya www.detam.com.tr. Adresinden Hemen bilgi alabilir direktor@detam.com.tr mailinden Şube direktörlerine ulaşabilirsiniz.

Dr. İbrahim OĞUR

1. Baş İş Müfettişi

İş Güvenliği Uzmanı